Yurda kesin dönüş yapan 4 milyon işçi 100 milyar euroluk prim alacağını AİHM’e götürüyor.
İşçiler, yüksek mahkemeye dilekçe başvurdu. Dilekçeyi kabul eden AİHM, dava açılıp açılmayacağını karar verecek
İBRAHİM ACAR / İSTANBUL
Yurtdışından kesin dönüş yapan 1.8 milyon Türk işçi, alamadıkları sosyal sigorta primi için Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne (AİHM) gitti. Yurtdışında çalışan işçilerin kesin dönüşlerinde verilmesi gereken sosyal sigortalar priminin yarısını aldıkları iddiasıyla yıllardır sürdürdükleri mücadeleyi tüm hukuk yolları tüketildiği için AİHM’e götürme kararı aldı. Sorunun çözümü için Uluslararası Hak Arama Derneği’ni kuran gurbetçiler, yüksek mahkemeye gönderdikleri dilekçede, başta Almanya olmak üzere Batı ülkelerinin yaklaşık 4 milyon Türk işçiye, sosyal güvenlik priminin işveren payının ödenmediğini iletti. Dernek Başkanı Hasan Fettah, söz konusu paranın ise 100 milyar euroyu bulduğunu söyledi.
Sorunun çözümü için Türkiye’nin sosyal güvenlik kurumları ya da büyükelçiliklerinden destek göremediklerinden yakınan Fettah, bu nedenle de mücadeleyi tüm AB ülkeleri, Azerbaycan, Körfez ülkeleri gibi geniş bir yelpazeye yaymayı hedeflediklerini vurguladı. Eksik ödenen prim miktarının ise kişi başına ortalama 50 bin euro olduğunu tahmin ettiklerini söyleyen Fettah, sigorta primlerini yasal yollara başvurarak eksiksiz alabilenlerin sayısının ise binin üzerinde olduğunu belirtti.
Fettah, 2007’de AB Adalet Divanı nezdinde dava açmıştı. Fettah, “Kesin dönüş yaptım ve iki yıl sonra bana o günün parasıyla 28 bin mark prim iadesi yapıldı. Ben de bu primin içinde, işveren payının da olduğunu düşünüyordum. Fakat öğrendim ki, Almanya kesin dönenlere sadece, çalışanların ödediği primleri iade ediyormuş. İşveren payını da almak için AİHM’e dava açacağız” diye konuştu. Fettah, aynı dilekçenin Türkiye’de Ombudsmanlık birimini de gönderildiğini, kurumun ilgili bakanlıklardan yazı ile bilgi istediğini söyledi.
İşçinin hakkı AB Hazinesi’ne
Başta Almanya olmak üzere Avrupa Birliği ülkelerinde yıllarca çalıştıktan sonra Türkiye’ye dönen 4 milyon Türk, kendi hesaplarına yatırılan sosyal sigorta primlerinden sadece kendilerinden kesilen primi alabildi. Oysa, sigorta primi olarak ayrıca işveren tarafından da işçi adına prim yatırılıyordu. AB ülkeleri, Türk işçilerinden kesilen primleri ayrıldıkları dönemde verdi, ancak işverenin yatırdığı primler ise Hazine’ye aktardı. Sosyal güvenlik uzmanlarının verdiği bilgiye göre, Türkiye ile AB arasında imzalanan 1963 Ankara Anlaşması ve 1973 Katma Protokolü’nün 38’inci maddesi Türk işçilere tüm sigorta primlerinin veya çalışma sürelerinin Türkiye ile birleştirilmesine imkan veriyor. Örneğin Danimarka ve İsviçre gibi ülkeler işveren primlerini de Türkiye’ye aktarıyor.
